...w czasach gdy do polowań używano łuków z strzałami uzbrojonymi w groty krzemienie...
Około 8 tys. lat p.n.e. tereny Podlasia pokryły lasy sosnowo-brzozowe (środkowa epoka kamienia - mezolit). Ludność z tej epoki swoje obozowiska zakładała najczęsciej na piaszczystych brzegach rzek i jezior, a do polowań używano łuków z strzałami uzbrojonymi w groty krzemienie.
Wyjątkowym w skali ogólnopolskiej zabytkiem jest bogato zdobiony fragment poroża jelenia (najprawdopodobniej laska wodzowska - szamańska) odkryty w kopalni kredy pod Nową Łupianką koło Łap. Jest najprawdopodobniej kalendarzem solarno-lunarnym. Za pomocą nacięć zapisano na nim informacje o ruchu słońca i księżyca.
Jest to najstarszy na ziemiach polskich kalendarz astronomiczny.
Najprawdopodobniej najstarszy kalendarz w Polsce datowany na okres 8 tys. - 5,5 tys. lat p.n.e. odnaleziony pod Nową Łupianką koło Łap.
Początek wczesnego średniowiecza (okres wielkiej wędrówki ludów Słowian w VI w.) obejmował przywództwo Jaćwingów nad Podlasiem. Osadnictwo tego okresu charakteryzowało się licznymi niedużymi wsiami i potężnymi grodami będącymi centrami osadnictwa w których zamieszkiwali lokalni dostojnicy sprawujący władzę administracyjną i wojskową. Podstawę egzystencji stanowiło rolnictwo i hodowla zwierząt, ważną rolę odgrywało rzemiosło: kowalstwo, jubilerstwo, wytwórczość ceramiczna. Źródłem bogacenia się były handel oraz wyprawy łupieżcze i odwetowe na teren Mazowsza, Kujaw, Rusi. Ne terenie Jaćwieży zachodniej i północno-zachodniej spalone szczątki składano do jam lub popielnic. W wyposażeniu grobów dominowały broń i oporządzenia jeździeckie oraz ozdoby. Wysoki poziom gospodarczy nie doprowadził Jaćwingów do utworzenia zrębów państwowości, pozostali na etapie luźnego związku plemiennego. Jego konsolidacja postępowała w ciągu XII i XIII w. Mimo waleczności ulegi Zakonowi Krzyżackiemu któremu pomagali ościenni władcy (Mazowsza i Rusi). Rok 1283 zamknął dzieje Jaćwieży.
W początkach wczesnego średniowiecza Słowianie zakładali osady w pobliżu cieków wodnych. Były one niewielkie, składały się z kilku budynków mieszkalnych (czworokątne ziemianki lub półziemianki o powierzchni 10-15m). Wznoszono także drewniane chaty w konstrukcji zrębowej lub owalne czy czworokątne chaty plecionkowe. Charakterystycznym obrządkiem pogrzebowym w pierwszej fazie wczesnego średniowiecza było ciałopalenie, a formą grobu – kurhan.
Źródła mówią o wielkich puszczach porastających teren podlasia. Krzyżacy opisując drogę z Wizny na wschód w końcu XIV wieku informowali o nieprzerwanym paśmie lasów i łąk ciągnąćych się aż 40km.
Dzieje zmien pomiędzy Niemnem, Bugiem i Biebrzą wzkazują na zamieszkiwanie ich od VI/VII wieku przez jednolitą ludność słowiańską. Teren ten już w I połowie X wieku wraz z Mazowszem znalazł się w granicach państwa Piastów.
Wedlug podań Jerzego Wiśniewskiego w początkach XI w. większość ziem nad Bugiem i Narwią należała do państwa polskiego i była zasiedlona przez Mazowszan.
Źródło: Historia Województwa Podlaskiego - Kreator
Aby mierzyć drogę przyszłą, Trzeba wiedzieć, skąd się przyszło Cyprian Kamil Norwid
Skąd przychodzimy? Kim jesteśmy? Dzielmy się naszą wspólną historią.